بررسی و نقد نظریة اشراقی نفس
author
Abstract:
مقالة حاضر در صدد تبیین نظریة شهاب‌الدین سهروردی (شیخ اشراق) دربارة نفس ناطقة انسانی و بررسی و نقد این نظریه از منظر دیگر متفکران، بهویژه صدرالمتألهین و برخی از محققان معاصر است. سهروردی ابتدا به تعریف نفس با دو رویکرد مشائی و اشراقی و سپس اثبات وجود نفس و تجرد آن می‌پردازد. او نهایتاً با بهره‌گیری از کارکردهای وجودشناختی و معرفت‌شناختیِ عامل «اشراق»، هویت نفسرا نور محضِ مجرد معرفی می‌کند و در اینجا تغییر و گذاری جدی از رویکرد مشائی به رویکرد اشراقی را به نمایش می‌گذارد. دیدگاه‌های سهروردی در باب نفس و مسائل پیرامون آن، از جمله نوآوری‌های مهم فلسفیِ وی هستند؛ لیکن برخی از متفکران، بهویژه صدرالمتألهین و برخی از محققان معاصر نقدهایی را بر نظریة اشراقیِ نفس و مجموعة مباحث سهروردی در این عرصه وارد ساخته و دیدگاه‌های وی را به چالش کشیده‌اند. بر مبنای این نقدها، به نظر نگارنده، می‌توان ضمن اذعان به کوشش سهروردی در ارائة دستگاه مفهومی جدید، انسجام درونی آرای وی و اهتمام وی به تعیین نقش معنویت در ارتقای نفس، برخی از آرای او در باب نفس را ناکافی ارزیابی کرد.
similar resources
توجیه نظریة پیدایی عالم در ترازوی نقد: (مدل سینایی، مدل اشراقی)
مقاله‌ای که در پیش روی دارید در پی تبیین دو مدل از مدلهایی است که نظام پیدایی عالم را به تصویر می‌کشند. در حوزة تفکر اسلامی، الگوهای سینایی و اشراقی، نسبت به دیگر الگوهای شده، معروفتر و درخور توجه بیشتری هستند. گرچه اصل مسألة ارتباط خدا با عالم، خصوصاً درباب پیدایش آن (و نه صرفاً تدبیر آن)، پس از مسألة خدا، مهمترین مسألة فلسفی، به خصوص برای فیلسوفان متأله تلقی می‌شود، اما نویسندگان این مقاله در...
full textنقد و بررسی نظریة «اعیان ثابته»
علی الماسی* یکی از مهم ترین و معروف‌ترین نظریّات در عرفان نظری، «عالم ثبوت» و یا «اعیان ثابته» می باشد که به کوتاه ترین بیان چنین تعریف می‌شود: «حقیقت ممکنات ، در علم حق تعالی.». از سوی دیگر، بعضی متکلّمین معتقد به عالمی میان وجود و عدم و یا اعمّ از وجود به نام «عالم ثبوت» هستند که از گرایش آنها به «واقع گروی بی‌واس...
full textتوجیه نظریة پیدایی عالم در ترازوی نقد: (مدل سینایی، مدل اشراقی)
مقاله ای که در پیش روی دارید در پی تبیین دو مدل از مدلهایی است که نظام پیدایی عالم را به تصویر می کشند. در حوزة تفکر اسلامی، الگوهای سینایی و اشراقی، نسبت به دیگر الگوهای شده، معروفتر و درخور توجه بیشتری هستند. گرچه اصل مسألة ارتباط خدا با عالم، خصوصاً درباب پیدایش آن (و نه صرفاً تدبیر آن)، پس از مسألة خدا، مهمترین مسألة فلسفی، به خصوص برای فیلسوفان متأله تلقی می شود، اما نویسندگان این مقاله در...
full textتفسیر فمنیستی نظریة نفس اسپینوزا
نظریة نفس اسپینوزا اینهمانی نفس و بدن را در مقابل سنت دوگانه‌انگار دکارتی قرار می‌دهد. این دوگانه‌انگاری و اینهمان‌انگاری نفس و بدن موجب واکنش‌هایی در فلسفه‌های اخیر شده است. فیلسوفان فمنیست ضمن اعتراض و انتقاد از دوگانه‌انگاری‌هایی که سنت دکارتی پیش روی تاریخ تفکر غربی نهاده است، به فلسفۀ اسپینوزا به عنوان برونشدی از برخی از این دوگانه‌انگاری‌ها نگریسته‌اند. این مقاله نشان می‌دهد که چگونه فمنی...
full textMy Resources
Journal title
volume 17 issue 66
pages 5- 34
publication date 2016-08-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023